Ter bezlerinizin aşırı derecede çalışması hiperhidroz denilen rahatsızlığa sebep olabilir. Ter bezleri vücutta en çok ayak, el, koltuk altında bulunduğu için yüksek miktarda ter üreten kişilerin bu bölgeleri sürekli ıslaktır. Aşırı ayak terlemesi, genellikle ayak tabanı ve parmaklarda meydana gelir. Ayak terlemesi, kişinin günlük yaşantısını, sosyal hayatını, öğrenimini, iş hayatını ve psikolojik durumunu etkileyebilir. Hayati tehlikesi olmasa da ayakkabının içinden dışarı çıkan ıslaklık ve koku rahatsızlık verebileceğinden sosyal sorunlara yol açabilir.
Ancak, aşırı ayak terlemesi sadece hiperhidroz hastalığından dolayı olmayabilir; beslenme şekliniz, yetersiz hijyen, bazı sağlık sorunları, ayakkabı seçiminiz, genetik faktörler ve enfeksiyon da ayak terlemesi nedenleri arasında sayılabilir. Bununla birlikte ayak terlemesini önlemek de mümkündür. Ayak terlemesi hakkında merak ettiğiniz birçok detayı bulabileceğiniz bu yazıda ‘’Ayak terlemesi neden olur?’’ ve ‘’Ayak terlemesi nasıl önlenir?’’ gibi birçok sorunuzun yanıtını bulabilirsiniz.
Sempatik sistemi duyarlı ve fazla çalışan insanların ayaklarında aşırı ter üretimi olur. Ayak terlemesi nedenleri arasında heyecan ve stres gibi duygu değişimleri olabildiği gibi, egzersiz yaptığınızda da ayak terlemesi meydana gelebilir. Vücudunuzun diğer yerlerinde oluşan ter hızlı bir şekilde buharlaşabilir, ancak ayak parmakları çorap ve ayakkabı arasında sıkıştığı için ter burada uzun süre kalabilir. Ter sıkıştığında terimizden beslenen bakteriler bromodoz olarak da bilinen kötü bir koku bırakırlar. Bu durum çoraplarımızı ve ayakkabılarımızı çıkardıktan sonra, özellikle onları bakterilerin gelişebileceği dolap ya da çekmece gibi karanlık bir yere koyarsak devam eder.
Ayaklarınızın diğer insanlardan daha fazla terlemesi, herhangi bir hastalığın habercisi olmayabilir. Menopoz, gebelik ve ergenlik dönemlerinde yaşanan hormonal değişikliklerden dolayı ayak terlemesi ve kokusu ortaya çıkabilir. Ayrıca, bütün gün ayakta çalıştığınızda da ayaklarınızın daha fazla terlediğini fark edebilirsiniz.
"Ayak terlemesi neden olur?" sorusuna cevap olarak pek çok faktör sayılabilir. Yanlış ayakkabı ve çorap seçimleri ayaklarınızdaki sıcaklığı artırabildiği için terleme ve kokuya sebep olur. Beslenme şekliniz baharatlı yemeklerden oluşuyorsa ayak terlemesi artabilir. Karaciğer ve bağırsak problemleri, diyabet ve sinir sistemi hastalıkları da ayak terlemesine sebep olabilecek faktörler arasında yer almaktadır.
Erkek ve kadınlarda farklı dönemlerde gösterdiği belirtiler ile baş gösterebilen aşırı ayak terlemesi, vücut ısısının artmaya başlaması ve ayaklarda yanma ile kendini hissettirebilir. Aşırı terleme, ayaklarda erken yaşlardan itibaren başlayabilir. En az 6 ay sürebilen ayaklarda aşırı terlemenin tespit edilebilmesi için farklı etkenler de görülmelidir. Haftada en az bir terleme atağının olması, terlemenin hayat kalitesini bozması, erken yaşta ortaya çıkması, genetik olması da belirtiler arasında sayılabilir.
Bazı bireylerde soğuk ayak terlemesi de görülebilir. Belirtileri benzerlik gösterebilen soğuk ayak terlemesinin de önlemleri alınabilir. Alınan önlemler ile birlikte aşırı terlemeden kaynaklı kokuya da son verebilirsiniz. Böylece kendinize ve çevrenizdeki insanlara zarar vermeyerek, özel yaşamınızın olumsuz etkilenmesine engel olabilirsiniz.
Bazı insanların ayakları doğal olarak diğerlerinden daha fazla terler, ancak bu durum onlarda herhangi bir sorun ya da rahatsızlığa neden olmaz. Ergenlik, gebelik ve menopoz sırasındaki değişiklikler ayak terlemesini de artırabilir. Bütün gün ayakta duran insanlar ayaklarının daha fazla terlediğini fark edebilir. İnsanların çok küçük bir yüzdesinde aşırı terleme veya hiperhidroz vardır ve bazılarının ayakları çok fazla terliyor olabilir. Bu duruma plantar hiperhidroz denir. Bazı insanlar için problem ortadan kaybolurken, diğerleri tüm hayatlarını bu şekilde sürdürür.
Aşırı ayak terlemesi kolay bir şekilde geçmeyebilir. Ancak, sosyal hayatınızı olumsuz etkilememesi için kısa süreli önlemler alabilirsiniz. Ayak terlemesine çözümler bulmak için aşağıdaki öneriler uygulanabilir:
● Ter, ayaklarımıza ve ayak parmaklarımızda kolayca sıkışır. Ayak ve parmaklarınızda sıkışan terin rahatsızlık vermemesi için ayaklarınızı günde en az bir kez iyice yıkayın ve kurulayın.
● Çorap tercihlerinizi dikkatli bir şekilde yapmalısınız. Pamuk veya bambu gibi doğal kumaşlardan üretilen çoraplar ayakların nemini emdiği için en iyi seçeneklerdir.
● Çoraplarınızı mümkün olduğunca sık bir şekilde değiştirmeniz, koku ve terlemenin önüne geçebilir. Çoraplarınızı günde en az bir kez değiştirin.
● Ayaklarınızın ayakkabı içerisinde nefes alması çok önemlidir. Kanvas veya deri gibi nefes alabilen malzemelerden üretilen ayakkabılar giyin. Yaz aylarında sandaletler veya terlikler ayaklarınızın açıkta kalmasına ve nefes almasına yardımcı olur. Nitekim ayakkabıların yapısı, ayaklarda terlemeyi etkileyen faktörlerdendir.
● Her gün aynı ayakkabıları giymeyin ki ayakkabılar kuruyabilsin. Aksi takdirde ayak altı terlemesi sorunu ortaya çıkabilir.
● Çok terli ayakları kurutmaya yardımcı olması için duş veya banyodan sonra parmak aralarını tuvalet ispirtosu ile silin.
● Koku giderici tabanlıklar ve ayak pudraları teri emmeye ve ayakkabıları temiz tutmaya yardımcı olabilir.
● Yaz mevsiminde ayaklarınız daha sık terleyebilir. Özellikle sıcak iklimlerde ayak sabunu veya deodorant kullanmayı düşünmeniz, ayakta terleme ve buna bağlı koku sorununuzu ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.
Aşırı terleyen veya ayaklarında hiperhidroz bulunan insanlar için başka tedaviler de mevcuttur. Ayak terlemesine doğal çözümler yeterli gelmezse, daha fazla bilgi için doktorunuza veya profesyonel tıbbi danışmanınıza danışın.